Οι περισσότεροι καπνιστές άρχισαν να καπνίζουν όταν ήταν έφηβοι. Όσοι έχουν φίλους ή/και γονείς που καπνίζουν είναι πιο πιθανό να αρχίσουν το κάπνισμα. Ορισμένοι έφηβοι υποστηρίζουν ότι «απλώς ήθελαν να το δοκιμάσουν» ή ότι θεωρούσαν «cool» το κάπνισμα.
Το Καλύτερο Βοήθημα Στην Ελλάδα [2024]
Mετά από 4 εβδομάδες θα νιώσετε ότι δεν θέλετε να καπνίσετε ποτέ ξανά!
Το NicoZero έχει πλέον μπει στην αγορά και όλοι οι καπνιστές έχουν την μεγάλη ευκαιρία για τη διακοπή του καπνίσματος χωρίς φαρμακευτικά σκευάσματα, ανεξάρτητα από το χρονικό διάστημα που καπνίζουν.
Οι διαφημίσεις της βιομηχανίας καπνού, οι μειώσεις τιμών και άλλες προωθητικές ενέργειες για τα προϊόντα της αποτελούσαν είχαν μέχρι πρόσφατα μεγάλη επιρροή στην κοινωνία μας. Η καπνοβιομηχανία δαπανούσε δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο για να δημιουργήσει και να προωθήσει διαφημίσεις που παρουσιάζουν το κάπνισμα ως συναρπαστικό, γοητευτικό και ασφαλές.
Η χρήση καπνού παρουσιαζόταν επίσης σε βιντεοπαιχνίδια, στο διαδίκτυο και στην τηλεόραση. Οι κινηματογραφικές ταινίες που δείχνουν ανθρώπους να καπνίζουν είναι μια άλλη μεγάλη επιρροή. Μελέτες δείχνουν ότι οι νέοι που βλέπουν το κάπνισμα σε ταινίες είναι πιο πιθανό να αρχίσουν και αυτοί να καπνίζουν.
Μια νεότερη επιρροή στη χρήση καπνού είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο και άλλες υψηλής τεχνολογίας, μοντέρνες ηλεκτρονικές συσκευές «ατμίσματος».
Οι συσκευές αυτές, που λανθασμένα θεωρούνται αβλαβείς και πιο εύκολες στην απόκτηση και χρήση από τα παραδοσιακά προϊόντα καπνού, είναι ένας τρόπος για τους νέους χρήστες να μάθουν πώς να εισπνέουν και να εθίζονται στη νικοτίνη, γεγονός που μπορεί να τους προετοιμάσει για το κάπνισμα.
Ποιος Είναι Πιο Πιθανό Να Εθιστεί;
Οποιοσδήποτε αρχίζει να χρησιμοποιεί καπνό μπορεί να εθιστεί στη νικοτίνη. Μελέτες δείχνουν ότι το κάπνισμα είναι πιο πιθανό να γίνει συνήθεια κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Όσο πιο νέος είστε όταν αρχίζετε να καπνίζετε, τόσο πιο πιθανό είναι να εθιστείτε στη νικοτίνη και να δυσκολευτείτε στο κόψιμο τσιγάρου.
Σύμφωνα με την έκθεση του Γενικού Χειρουργικού της Αμερικής (SGR) του 2014, σχεδόν 9 στους 10 ενήλικες που καπνίζουν ξεκίνησαν πριν από την ηλικία των 18 ετών και σχεδόν όλοι ξεκίνησαν πριν από την ηλικία των 26 ετών. [1]
Η έκθεση εκτιμά ότι περίπου 3 στους 4 μαθητές λυκείου που καπνίζουν θα γίνουν ενήλικες καπνιστές – ακόμη και αν σκοπεύουν να το κόψουν σε λίγα χρόνια.
Είναι Το Κάπνισμα Πραγματικά Εθιστικό;
Ο εθισμός χαρακτηρίζεται από την επαναλαμβανόμενη, καταναγκαστική αναζήτηση ή χρήση μιας ουσίας παρά τις βλαβερές συνέπειες και τις ανεπιθύμητες συνέπειές της.
Ο εθισμός είναι η ψυχική ή συναισθηματική εξάρτηση από μια ουσία. Η νικοτίνη είναι η γνωστή εθιστική ουσία του καπνού. Η τακτική χρήση προϊόντων καπνού οδηγεί σε εθισμό πολλούς χρήστες.
Η νικοτίνη είναι ένα ναρκωτικό που εμφανίζεται φυσικά στον καπνό και θεωρείται ότι είναι εξίσου εθιστική με την ηρωίνη ή την κοκαΐνη. [2]
Πώς Σας Επηρεάζει Η Νικοτίνη
- Η νικοτίνη και άλλες χημικές ουσίες στον καπνό του τσιγάρου απορροφώνται εύκολα στο αίμα μέσω των πνευμόνων. Από εκεί, η νικοτίνη εξαπλώνεται γρήγορα σε όλο το σώμα.
- Όταν λαμβάνεται σε μικρές ποσότητες, η νικοτίνη προκαλεί ευχάριστα συναισθήματα και αποσπά την προσοχή του χρήστη από δυσάρεστες καταστάσεις. Αυτό κάνει τον χρήστη καπνού να θέλει να κάνει περισσότερη χρήση. Δρα στη χημεία του εγκεφάλου και του κεντρικού νευρικού συστήματος, επηρεάζοντας τη διάθεση. Η νικοτίνη λειτουργεί όπως και άλλα εθιστικά ναρκωτικά, πλημμυρίζοντας τα κυκλώματα ανταμοιβής του εγκεφάλου με μια χημική ουσία που ονομάζεται ντοπαμίνη. Η νικοτίνη δίνει επίσης μια μικρή δόση αδρεναλίνης – όχι αρκετή για να την αντιληφθεί κανείς, αλλά αρκετή για να επιταχύνει την καρδιά και να αυξήσει την αρτηριακή πίεση.
- Η νικοτίνη φτάνει στον εγκέφαλο μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα μετά τη λήψη μιας ρουφηξιάς και η επίδρασή της αρχίζει να εξασθενεί μέσα σε λίγα λεπτά. Ο χρήστης μπορεί να αρχίσει να αισθάνεται εκνευρισμό και νευρικότητα. Συνήθως δεν φτάνει στο σημείο σοβαρών συμπτωμάτων στέρησης, αλλά το άτομο που χρησιμοποιεί το προϊόν γίνεται πιο ανήσυχο με την πάροδο του χρόνου. Αυτό είναι που τις περισσότερες φορές οδηγεί τον χρήστη στο να ανάψει ξανά το τσιγάρο. Εάν το άτομο δεν καπνίσει ξανά σύντομα, τα συμπτώματα στέρησης χειροτερεύουν με την πάροδο του χρόνου.
- Καθώς το σώμα προσαρμόζεται στη νικοτίνη, όσοι τη χρησιμοποιούν τείνουν να αυξάνουν την ποσότητα καπνού που καταναλώνουν. Αυτό αυξάνει την ποσότητα νικοτίνης στο αίμα τους και χρειάζεται περισσότερος καπνός για να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα. Αυτό ονομάζεται ανοχή. Με την πάροδο του χρόνου, επιτυγχάνεται ένα συγκεκριμένο επίπεδο νικοτίνης και το άτομο θα πρέπει να συνεχίσει τη χρήση για να διατηρήσει το επίπεδο νικοτίνης σε ένα άνετο επίπεδο.
- Τα άτομα που καπνίζουν μπορεί να εξαρτηθούν γρήγορα από τη νικοτίνη και να υποφέρουν από σωματικά και συναισθηματικά (νοητικά ή ψυχολογικά) συμπτώματα στέρησης όταν σταματήσουν το κάπνισμα. Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν ευερεθιστότητα, νευρικότητα, πονοκεφάλους και προβλήματα στον ύπνο. Το πραγματικό σημάδι του εθισμού, όμως, είναι ότι οι χρήστες εξακολουθούν να καπνίζουν παρόλο που γνωρίζουν ότι το κάπνισμα είναι κακό γι’ αυτούς – επηρεάζοντας τη ζωή τους, την υγεία τους και τις οικογένειές τους με ανθυγιεινούς τρόπους. Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι καπνιστές θέλουν να το κόψουν.
Οι ερευνητές εξετάζουν και άλλες χημικές ουσίες στον καπνό που δυσκολεύουν τη διακοπή του καπνίσματος. Στον εγκέφαλο των ζώων, ο καπνός του καπνού προκαλεί χημικές αλλαγές που δεν εξηγούνται πλήρως από τις επιδράσεις της νικοτίνης.
Η μέση ποσότητα νικοτίνης σε ένα κανονικό τσιγάρο είναι περίπου 1 έως 2 χιλιοστόγραμμα (mg). Η ποσότητα που πραγματικά προσλαμβάνετε εξαρτάται από τον τρόπο που καπνίζετε, από το πόσες ρουφηξιές παίρνετε, από το πόσο βαθιά εισπνέετε και από άλλους παράγοντες.
Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι μια ασθένεια του κεντρικού νευρικού συστήματος, το οποίο αποτελείται από τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό. Το κάπνισμα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης καθώς οι χημικές ουσίες στα τσιγάρα ευνοούν την εξέλιξη της.
Πόσο Ισχυρός Είναι Ο Εθισμός Στη Νικοτίνη;
Περίπου 2 στους 3 ανθρώπους που καπνίζουν υποστηρίζουν ότι θέλουν να το κόψουν και περίπου οι μισοί προσπαθούν να το σταματήσουν κάθε χρόνο, αλλά λίγοι τα καταφέρνουν χωρίς βοήθεια. Αυτό συμβαίνει επειδή δεν εξαρτώνται μόνο σωματικά από τη νικοτίνη. Υπάρχει και μια ισχυρή συναισθηματική (ψυχολογική) εξάρτηση.
Η νικοτίνη επηρεάζει τη συμπεριφορά, τη διάθεση και τα συναισθήματα. Εάν ένα άτομο χρησιμοποιεί τον καπνό για να βοηθήσει στη διαχείριση δυσάρεστων συναισθημάτων, μπορεί να αποτελέσει πρόβλημα για κάποιους όταν προσπαθούν να το κόψουν. Κάποιος που καπνίζει μπορεί να συνδέσει το κάπνισμα με κοινωνικές δραστηριότητες και πολλές άλλες δραστηριότητες, επίσης. Όλοι αυτοί οι παράγοντες καθιστούν το κάπνισμα μια συνήθεια που δύσκολα κόβεται.
Στην πραγματικότητα, μπορεί να είναι πιο δύσκολο να κόψετε το κάπνισμα από ό,τι να σταματήσετε τη χρήση κοκαΐνης ή οπιούχων όπως η ηρωίνη. Το 2012, ερευνητές εξέτασαν 28 διαφορετικές μελέτες ανθρώπων που προσπαθούσαν να σταματήσουν τη χρήση της ουσίας στην οποία ήταν εθισμένοι. Διαπίστωσαν ότι περίπου το 18% μπόρεσε να κόψει το ποτό και πάνω από το 40% μπόρεσε να κόψει τα οπιούχα ή την κοκαΐνη, αλλά μόνο το 8% μπόρεσε να κόψει το κάπνισμα. []
Τί Γίνεται Με Τη Νικοτίνη Σε Άλλα Προϊόντα Καπνού;
Η Νικοτίνη Στα Πούρα
Οι χρήστες που εισπνέουν τον καπνό των πούρων απορροφούν τη νικοτίνη από τους πνεύμονές τους το ίδιο γρήγορα με αυτούς που καπνίζουν τσιγάρα. Για όσους δεν εισπνέουν, η νικοτίνη απορροφάται πιο αργά μέσω του βλεννογόνου του στόματος. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που καπνίζουν πούρα μπορούν να λάβουν την επιθυμητή δόση νικοτίνης χωρίς να εισπνέουν τον καπνό απευθείας στους πνεύμονές τους.
Τα περισσότερα πούρα πλήρους μεγέθους έχουν τόση νικοτίνη όση αρκετά τσιγάρα. Τα τσιγάρα περιέχουν κατά μέσο όρο περίπου 8 χιλιοστόγραμμα (mg) νικοτίνης, αλλά αποδίδουν μόνο περίπου 1 έως 2 mg νικοτίνης. Πολλές δημοφιλείς μάρκες μεγαλύτερων πούρων έχουν μεταξύ 100 και 200 mg ή ακόμη και 444 mg νικοτίνης.
Η ποσότητα νικοτίνης που παρέχει ένα πούρο σε ένα άτομο που καπνίζει μπορεί να διαφέρει πολύ, ακόμη και μεταξύ ατόμων που καπνίζουν τον ίδιο τύπο πούρου. Το πόση νικοτίνη προσλαμβάνεται εξαρτάται από πράγματα όπως:
- Πόση ώρα το άτομο καπνίζει το πούρο
- Πόσες ρουφηξιές κάνει
- Αν ο καπνός εισπνέεται
Δεδομένων αυτών των παραγόντων και του μεγάλου εύρους των μεγεθών των πούρων, είναι σχεδόν αδύνατο να γίνουν καλές εκτιμήσεις για τις ποσότητες νικοτίνης που αποδίδουν τα μεγαλύτερα πούρα.
Τα μικρά πούρα που έχουν το μέγεθος και το σχήμα τσιγάρων έχουν περίπου την ίδια ποσότητα νικοτίνης με ένα τσιγάρο. Εάν αυτά καπνίζονται όπως τα τσιγάρα (εισπνέονται), αναμένεται να παρέχουν παρόμοια ποσότητα νικοτίνης – 1 έως 2 mg.
Η Νικοτίνη Στον Άκαπνο Καπνό
Ο άκαπνος καπνός παρέχει υψηλή δόση νικοτίνης. Η νικοτίνη εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος από το στόμα ή τη μύτη και μεταφέρεται σε κάθε μέρος του σώματός σας.
Η νικοτίνη στον άκαπνο καπνό μετριέται σε χιλιοστόγραμμα (mg) νικοτίνης ανά γραμμάριο (g) καπνού. Έχει διαπιστωθεί ότι ποικίλλει πολύ, για παράδειγμα από 4 έως 25 mg/g για το υγρό ταμπάκο, από 11 έως 25 mg/g για το ξηρό ταμπάκο και από 3 έως 40 mg/g για τον καπνό μάσησης.
Άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την ποσότητα νικοτίνης που λαμβάνει ένα άτομο περιλαμβάνουν πράγματα όπως
- Μάρκα καπνού
- Επίπεδο pH του προϊόντος (πόσο όξινο είναι)
- Ποσότητα που μασάει
- Κοπή του καπνού
Παρόλα αυτά, έχει αποδειχθεί ότι τα επίπεδα νικοτίνης στο αίμα είναι σχεδόν τα ίδια όταν συγκρίνονται τα άτομα που καπνίζουν τσιγάρα με εκείνα που χρησιμοποιούν μη καπνιζόμενο καπνό.
Η Νικοτίνη Σε Προϊόντα Που Δεν Καίγονται
Τα προϊόντα καπνού χωρίς καύση κυκλοφορούν σε διάφορες μορφές και χρησιμοποιούνται με διαφορετικούς τρόπους. Τα μη καυστά προϊόντα περιέχουν νικοτίνη και μπορεί να οδηγήσουν σε εθισμό σε αυτήν.
- Τα τσιγάρα χωρίς καύση (heat-not-burn) διαθέτουν μια πηγή θέρμανσης και καπνό. Ο καπνός θερμαίνεται σε χαμηλότερη θερμοκρασία από ό,τι ένα κανονικό (καύσιμο) τσιγάρο. Η θερμότητα δημιουργεί ένα αερόλυμα που εισπνέεται από τον χρήστη.
- Τα διαλυτά προϊόντα καπνού είναι βρώσιμα. Μπορεί να είναι παστίλιες, ταινίες, τσίχλες ή στικς. Μπορούν να κρυφτούν εύκολα και μπορεί να μοιάζουν με καραμέλες.
- Τα τζελ νικοτίνης είναι προϊόντα καπνού που τρίβονται στο δέρμα και απορροφώνται από αυτό.
Η Νικοτίνη Στα Ηλεκτρονικά Τσιγάρα
Το υγρό στα περισσότερα ηλεκτρονικά τσιγάρα (vapes) περιέχει νικοτίνη. Ωστόσο, τα επίπεδα νικοτίνης δεν είναι τα ίδια σε όλους τους τύπους ηλεκτρονικών τσιγάρων και μερικές φορές οι ετικέτες των προϊόντων δεν αναγράφουν την πραγματική περιεκτικότητα σε νικοτίνη.
Υπάρχουν ορισμένες μάρκες ηλεκτρονικών τσιγάρων που ισχυρίζονται ότι δεν περιέχουν νικοτίνη, αλλά έχει διαπιστωθεί ότι περιέχουν.
Γιατί Είναι Τόσο Δύσκολο Να Κόψετε Το Κάπνισμα;
Η διακοπή ή η μείωση του καπνίσματος προκαλεί συμπτώματα στέρησης νικοτίνης. Η στέρηση είναι τόσο σωματική όσο και ψυχική. Σωματικά, το σώμα σας αντιδρά στην απουσία νικοτίνης. Νοητικά, βρίσκεστε αντιμέτωποι με την εγκατάλειψη μιας συνήθειας, η οποία απαιτεί μια σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά. Συναισθηματικά, μπορεί να αισθάνεστε σαν να έχετε χάσει τον καλύτερό σας φίλο.
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι χρήστες άκαπνου καπνού δυσκολεύονται εξίσου να κόψουν τον καπνό με αυτούς που θέλουν να κόψουν το τσιγάρο.
Τα άτομα που κάνουν συστηματική χρήση καπνού για μερικές εβδομάδες ή περισσότερο θα παρουσιάσουν συμπτώματα στέρησης αν σταματήσουν ξαφνικά ή μειώσουν σημαντικά την ποσότητα που χρησιμοποιούν.
Δεν υπάρχει κίνδυνος στη στέρηση της νικοτίνης, αλλά τα συμπτώματα μπορεί να είναι δυσάρεστα. Συνήθως ξεκινούν μέσα σε λίγες ώρες και κορυφώνονται περίπου 2 έως 3 ημέρες αργότερα, όταν το μεγαλύτερο μέρος της νικοτίνης και των υποπροϊόντων της έχουν εξέλθει από τον οργανισμό. Τα συμπτώματα στέρησης μπορεί να διαρκέσουν από λίγες ημέρες έως και αρκετές εβδομάδες. Βελτιώνονται κάθε μέρα που το άτομο παραμένει μακριά από το κάπνισμα.
Τα συμπτώματα στέρησης της νικοτίνης μπορεί να περιλαμβάνουν οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:
- Ζάλη (η οποία μπορεί να διαρκέσει μία ή δύο ημέρες μετά τη διακοπή)
- Κατάθλιψη
- Αισθήματα απογοήτευσης, ανυπομονησίας και θυμού
- Άγχος
- Ευερεθιστότητα
- Προβλήματα στον ύπνο
- Προβλήματα συγκέντρωσης
- Ανησυχία ή πλήξη
- Πονοκέφαλοι
- Κόπωση
- Αυξημένη όρεξη
- Αύξηση βάρους
- Χαμηλότερος καρδιακός ρυθμός
- Δυσκοιλιότητα και αέρια
- Βήχας, ξηροστομία, πονόλαιμος
- Σφίξιμο στο στήθος
Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να οδηγήσουν ένα άτομο να αρχίσει ξανά τη χρήση καπνού για να αυξήσει τα επίπεδα νικοτίνης στο αίμα και να σταματήσει τα συμπτώματα.
- Surgeon General’s Perspectives – journals.sagepub.com
- Smoking changes brain the same way as drugs: study – Reuters
- Trends in Quit Attempts Among Adult Cigarette Smokers – cdc.gov